Sirküler No: 2023/01
Tarih: 06.01.2023
7420 Sayılı Kanunla getirilen; işverenlerce hizmet erbabına verilen yemek bedeline ilişkin istisna, yurt dışı inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına yapılan ücret ödemelerinde istisna ile elektrik, doğalgaz ve benzeri ısınma giderleri karşılığı olarak çalışanlara yapılan ödemelerde gelir vergisi istisnasının uygulamasına ilişkin usul ve esaslara yer verilen 322 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 30 Aralık 2022 tarihli (2. mükerrer) Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
1) Yemek Bedeline İlişkin İstisna
Tebliğde, yemek bedeli istisna tutarı 51 TL olarak belirtilmekle beraber bu tutar 2023 yılı için 110 TL olarak yeniden belirlenmiştir.
- A) İşverenlerce hizmet erbabına nakit olarak verilen yemek bedelinde istisna
7420 sayılı Kanunla, 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, işverenler tarafından hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, yemek bedelinin nakit olarak verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamına alınmıştır.
Hizmet erbabına nakit olarak ödenen yemek bedelinin gelir vergisinden istisna edilebilmesi için;
- a) İşverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi,
- b) Günlük yemek bedelinin 110 TL’yi aşmaması,
- c) Fiilen çalışılan günlere ilişkin olması
gerekmektedir.
Nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemelerinin de bankalar aracılığıyla ödenmesi gerekmektedir.
Örneğin, bir hizmet erbabına 21 gün fiilen çalışması karşılığında yapılacak (110 TL x 21 gün=) 2.310 TL’lik yemek bedeli ödemesinin tamamı gelir vergisinden istisna edilecektir.
Ancak yemek bedeli ödemesinin 130 TL olduğunu kabul ettiğimizde (130 TL x 21 gün) 2.730 TL’lik yemek bedelinin 2.310 TL’si gelir vergisinden istisna edilecek, kalan (2.730 TL – 2.310 TL=) 420 TL ise vergiye tabi olacaktır.
Diğer taraftan, işverenlerce hizmet erbabına nakit olarak verilen yemek bedelinin tamamının, istisna kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın ücret bordrosunda gösterilmesi gerekmektedir. İstisna kapsamındaki yemek bedeli ödemeleri vergi matrahına dahil edilmeyecektir.
Ayrıca, işverenler tarafından hizmet erbabına yapılan ödemelere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda yer alan tutarın, istisnaya isabet eden kısmı damga vergisinden de istisnadır.
- B) SGK Yemek Yardımı İstisnası
Bu Tebliğin konusuna girmese de hatırlatma yapmak amacıyla SGK yemek yardımı istisnasındaki son duruma konu bütünlüğü olması açısından burada kısaca yer vermekteyiz.
Hatırlanacağı üzere, 7420 sayılı Kanunla getirilen ve yukarıda belirtilen istisna sonrası 11/11/2022 tarihli R.G’de yayınlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayınlanmış ve bunu takiben yayımlanan 23/11/2022 tarihli ve 2022/20 Sayılı SGK Genelgesi ile yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük brüt asgari ücretin yüzde 23,65’in prime esas kazançtan istisna tutulmasına karar verildiği duyurulmuştur.
Buna göre, 1/1/2023 – 31/12/2023 tarihleri arasında 4/(a) kapsamında sigortalıların prime esas kazançlarından istisna tutulacak yemek bedeli tutarı;
333,60 TL (günlük asgari ücret) x %23,65 = 78,90 TL (Günlük) olarak uygulanacaktır.
- C) Hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde istisna uygulaması
Hizmet erbabına nakit ödeme yapılmaksızın yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde;
- a) İşverenlerce, hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler herhangi bir tutarla sınırlı olmaksızın,
- b) İşverenlerce, hazır yemek hizmeti veren mükelleflerden satın alınan yemeğin, işyerinde veya müştemilatında hizmet erbabına verilmesi durumunda sağlanan menfaatler herhangi bir tutarla sınırlı olmaksızın,
- c) İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyip yemek hizmeti veren işletmelerde bu hizmetin sağlandığı durumlarda, bu işletmelere yapılan ödemelerin her bir çalışan için çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 110 Türk lirasınıaşmayan kısmı,
ç) İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmediği ve yemek hizmetinin, yemek kartı ve/veya yemek çeki hizmeti veren işletmelerin yemek kartlarına yükleme yapılmak veya yemek çeki satın alınmak suretiyle verildiği durumlarda, her bir çalışan için çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 110 Türk lirasını aşmayan kısmı,
gelir vergisinden istisnadır. Bu istisnaların uygulamasına yönelik açıklamalar 26/7/1995 tarihli ve 22355 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:186)’nde yapılmıştır.
2) Elektrik, Doğalgaz Ve Benzeri Isınma Giderleri Karşılığı Olarak Çalışanlara Yapılan Ödemelerde Gelir Vergisi İstisnası
İşverenler tarafından 9/11/2022 tarihinden 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) çalışanlara mevcut ücretlerine ilave olarak elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere toplam aylık tutarı 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler gelir vergisinden istisna edilmiştir.
İşverenler tarafından hizmet erbabına bu şekilde yapılan ödemelerin istisna kapsamında değerlendirilebilmesi için söz konusu ödemelerin;
- a) 9/11/2022 tarihi ila 30/6/2023 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılması,
- b) Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılması,
- c) Aylık 1.000 Türk lirasını aşmaması,
ç) Mevcut ücretlerine ilave olarak yapılması,
şarttır.
Ayrıca;
- İşverenler tarafından elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere, 9/11/2022 tarihinden itibaren çalışanın mevcut ücretine ilave olarak aylık 1.000 TL tutarında yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacaktır.
- İstisna, hizmet erbabının ücretine ilave olarak ödenen 1.000 Türk lirası ile sınırlı olup elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olsa dahi bu tutarın üzerinde bir ödeme yapılması halinde, aşan kısım ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.
- Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan 1.000 Türk lirasına kadar olan ödemelerin hizmet erbabının mevcut ücretine ilave olarak yapılması gerekmekte olup mevcut ücrette bir artış olmaksızın bu istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Aynı şekilde, mevcut ücret, mesai, prim ve sosyal yardım gibi ödemelerin bir kısmının elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma gideri karşılığı olarak gösterilerek bu istisnadan yararlanılması mümkün değildir.
- İşverenlerce hizmet erbabına elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere öteden beri ücretine ilave olarak bir ödeme yapılmış ve bu ödemenin de ücret bordrosunda yakıt, ısınma yardımı ve benzeri şekilde ayrıca gösterilmiş olması durumunda, 1.000 Türk lirası sınırının aşılmaması kaydıyla 9/11/2022 ila 30/6/2023 tarihleri arasında yapılan bu ödemelerin de gelir vergisinden istisna edilmesi mümkündür.
- İşverenlerce elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ilave ödemelerin istisnaya konu edilebilmesi için hizmet erbabından elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin fatura veya herhangi bir belge talep edilmeyecektir.
- Hizmet erbabının ücretine ilave olarak elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ödeme, ücret bordrosunda gösterilecek ancak bu ödemenin 1.000 Türk lirasına kadar olan kısmı istisna kapsamında bulunduğundan gelir vergisi matrahına dahil edilmeyecektir.
- Bu kapsamda yapılan ödemelere ilişkin olarak damga vergisi istisnası bulunmamaktadır.
3) Yurt Dışı İnşaat, Onarım, Montaj İşleri İle Teknik Hizmetlerde Çalışan Hizmet Erbabına Yapılan Ücret Ödemelerinde İstisna
193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 7420 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle eklenen (19) numaralı bentle, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleriyle teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak 1/12/2022 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Hizmet erbabına yapılan ücret ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilebilmesi için;
- a) Hizmet erbabının, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışması,
- b) Hizmetin hizmet erbabınca fiilen yurt dışında verilmesi,
- c) Hizmet erbabına yapılacak ödemenin yurt dışı kazançlardan karşılanması,
gerekmektedir.
Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerle ilgili olmak ve fiilen yurt dışında bulunarak hizmet verilmesi kaydıyla yönetim, idare, muhasebe ve benzeri hizmetlerde çalışanlar da söz konusu istisnadan faydalanabilecektir.
Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleriyle teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına yurt dışı şube tarafından yapılan ücret ödemeleri tevkifata tabi tutulmayacağı gibi gelir vergisinden istisna edilen bu gelirler için hizmet erbabınca yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmeyecektir.
Söz konusu 322 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ektedir.
Bilgilerinize sunar, sağlıklı günlerde hayırlı işler dileriz.
Saygılarımızla.
GÜVEN YMM & BD A.Ş.
Karara ulaşmak için:
